You are currently viewing Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku. Ochrona środowiska przed hałasem

Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku. Ochrona środowiska przed hałasem

Zasady ogólne

Zgodnie z art. 113 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska Minister właściwy do spraw klimatu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, określa, w drodze rozporządzenia, dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku kierując się potrzebą zapewnienia należytej ochrony środowiska przed hałasem oraz mając na uwadze przepisy prawa Unii Europejskiej odnoszące się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku.

W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, są ustalone:

  1. zróżnicowane dopuszczalne poziomy hałasu określone wskaźnikami hałasu LDWN, LN, LAeq D i LAeq N dla następujących rodzajów terenów faktycznie zagospodarowanych:

a) pod zabudowę mieszkaniową,

b) pod szpitale i domy pomocy społecznej,

c) pod budynki związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

d) na cele uzdrowiskowe,

e) na cele rekreacyjno-wypoczynkowe,

f) pod zabudowę mieszkaniowo-usługową;

2. dopuszczalne poziomy hałasu z uwzględnieniem rodzaju obiektu lub działalności będącej źródłem hałasu;

3) okresy, do których odnoszą się poziomy hałasu, jako czas odniesienia.

3.  W rozporządzeniu, o którym mowa wyżej, mogą zostać ustalone poziomy hałasu z uwzględnieniem:

  1. zmienności działania źródeł hałasu w czasie;

2) charakterystyki częstotliwościowej hałasu;

3) zawartości impulsów akustycznych

Orzecznictwo sądowoadministracyjne

ochrona środowiska przez hałasem

Obowiązek wskazania w planie miejscowym terenów o określonym, dopuszczalnym poziomie hałasu

III OSK 1934/21, Obowiązek wskazania w planie miejscowym terenów o określonym, dopuszczalnym poziomie hałasu – Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W art. 114 ust. 2 p.o.ś. wprowadzono zasadę, że jeżeli teren może być zaliczony do kilku rodzajów terenów, o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1 ustawy uznaje się, że dopuszczalne poziomy hałasu powinny być ustalone jak dla przeważającego rodzaju terenu. Oznacza to, że jeżeli przykładowo dany teren jest przeznaczony częściowo pod zabudowę mieszkaniową i częściowo na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, to należy ustalić, który rodzaj terenu przeważa na tym obszarze.

Art. 114 ust. 2 p.o.ś. nie ma zastosowania w sytuacji kiedy przeznaczenie podstawowe nie jest “wrażliwe hałasowo”. Przepis ten więc nie ma w sprawie zastosowania, gdyż plan miejscowy nie odnosi się do dwóch różnych terenów ochrony akustycznej.

Co do zasady – zgodnie z art. 114 ust. 1 p.o.ś. – miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego powinien wskazywać, które z terenów objętych planem można zaliczyć do terenów wymienionych w art. 113 ust. 2 pkt 1 p.o.ś., a więc z planu powinno pośrednio wynikać, na których terenach obowiązują dopuszczalne poziomy hałasu określone rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r. poz. 112 t.j.).

Przepis art. 114 ust. 2 p.o.ś. ma zastosowanie wyłącznie do ustalenia terenu przeważającego spośród terenów wymienionych w art. 113 ust. 2 pkt 1 ustawy, a nie spośród terenów o dowolnym przeznaczeniu.

Obawa spowodowana zwiększoną emisją hałasu jako okoliczność nieuzasadniająca przyznania przymiotu strony w postępowaniu w sprawie o pozwolenie na budowę.

II OSK 3753/18, Obawa spowodowana zwiększoną emisją hałasu jako okoliczność nieuzasadniająca przyznania przymiotu strony w postępowaniu w sprawie o pozwolenie na budowę. – Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego

Okoliczność zagrożenia przekroczeniem dopuszczalnych norm hałasu emitowanego do środowiska nie może być brana pod uwagę przy wyznaczaniu obszaru oddziaływania inwestycji, a tym samym – nie może uzasadniać przyznania statusu strony w postępowaniu, którego przedmiotem jest wydanie pozwolenia na budowę.

Dopuszczalne poziomy hałasu na danym terenie. Przesłanki wydania decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu. Podmiot uprawniony do przeprowadzenia ponownych pomiarów akustycznych. Metodyki stosowane przy badaniu dopuszczalnego poziomu hałasu.

II SA/Gl 293/18, Dopuszczalne poziomy hałasu na danym terenie. Przesłanki wydania decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu. Podmiot uprawniony do przeprowadzenia ponownych pomiarów akustycznych. Metodyki stosowane przy badaniu dopuszczalnego poziomu hałasu. – Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach

Decyzją wydaną w oparciu o art. 115a p.o.ś. właściwy organ nie nakłada na zakład nowych obowiązków, lecz jedynie stwierdza, iż zakład w związku ze swoją działalnością emituje hałas, który poza terenem zakładu przekracza dopuszczalny poziom hałasu dla określonego terenu objętego prawną ochroną, o którym mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1 u.o.ś. Organ stwierdza zatem pewien stan faktyczny i prawny, przyporządkowując konkretnemu zakładowi, określone w powołanym rozporządzeniu dopuszczalne normy hałasu, które muszą zostać spełnione poza zakładem. Wobec powyższego przesłanką podjęcia takiej decyzji jest ustalenie przez organ ochrony środowiska, na podstawie pomiarów własnych, pomiarów dokonanych przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska lub pomiarów podmiotu obowiązanego do ich prowadzenia faktu przekroczenia przez zakład dopuszczalnych poziomów hałasu.

Tereny wyszczególnione w art. 113 ust. 2 pkt 1 p.o.ś. posiadają różny dopuszczalny poziom hałasu dlatego też wymagane jest dokonanie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego rozróżnienia terenów, aby móc je skutecznie chronić. Natomiast, gdy dla danego obszaru nie ma obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla oceny, czy teren należy do rodzajów terenów, o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1 właściwy organ dokonuje kwalifikacji tegoż terenu z uwzględnieniem faktycznego jego zagospodarowania i wykorzystywania oraz wykorzystania terenów sąsiednich. Nadto, jak stanowi art. 114 ust. 2 ustawy, jeżeli teren może być zaliczony do kilku rodzajów terenów, o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1 ustawy uznaje się, że dopuszczalne poziomy hałasu powinny być ustalone dla przeważającego rodzaju terenu.

dopuszczalne poziomy hałasu

Sposób ustalenia dopuszczanych norm hałasu – faktyczne zagospodarowanie terenu i kwalifikacja terenu. – Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego

II OSK 214/14, Sposób ustalenia dopuszczanych norm hałasu – faktyczne zagospodarowanie terenu i kwalifikacja terenu. – Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego

1. Prawodawca nie przypisał wprost dopuszczalnych norm hałasu dla poszczególnych obiektów czy zabudowań, lecz kompleksom terenów. Potwierdza to zarówno użycie pojęcia tereny w art. 113 ust. 2 pkt 1 p.o.ś., jak i wskazanie reguł materialnych stąd wynikających w art. 114 ust. 3 tego aktu.

2. Z woli prawodawcy poszczególne obiekty, określone mianem zabudowy, o ile nie znajdują się w jednolitych kompleksach określonego rodzaju zabudowy, nie podlegają ochronie akustycznej poprzez ustalenie i dotrzymywanie stosownych norm na zewnątrz. Ochrona przed szkodliwym oddziaływaniem hałasu jest realizowana wówczas poprzez stosowanie określonych rozwiązań technicznych, zapewniających stosowne izolowanie przed uciążliwościami, lecz jedynie wewnątrz pomieszczeń.

3. Samo ustalenie, że dany budynek ma przeznaczenie mieszkalne i jest jednorodzinny nie wyłącza możliwości uznania, że w istocie stanowi zabudowę zagrodową, w rozumieniu regulacji dotyczących ochrony przed hałasem.

4. Samo wystąpienie na terenach rolnych rozproszonej zabudowy mieszkaniowej z budynkami w istocie jednorodzinnymi nie może stanowić podstawy do uznania, że tereny te należy zaliczyć do zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, w myśl przepisów dotyczących norm hałasu w środowisku. Podstawą oceny dla kwalifikacji terenu nie może być wystąpienie pojedynczego obiektu, lecz kompleksu terenu o określonym charakterze.

Kto ostatecznie kwalifikuje teren pod względem akustycznym

Zgodnie z wyrokami WSA w Poznaniu z 10 sierpnia 2017 r., IV SA/Po 406/17, czy też NSA z 1 października 2015 r., II OSK 214/14 – kto ostatecznie kwalifikuje teren, czy też Komentarzem – Gruszecki Krzysztof Prawo ochrony Środowiska. Komentarz, wyd. VI z 2022r. “Wskazany w art. 115 ustawy Prawo ochrony środowiska zwrot: «właściwe organy» należy rozumieć w ten sposób, że w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, organem właściwym do dokonania oceny, czy teren należy do rodzajów terenów, o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo ochrony środowiska w postępowaniu prowadzonym na podstawie art. 115a ustawy, jest starosta. 3. Przepis art. 115a ustawy Prawo ochrony środowiska nie przewiduje dla wydania przez starostę decyzji współdziałania z jakimkolwiek organem, a zatem stanowisko organu gminy co do faktycznego zagospodarowania i wykorzystania terenu nie posiada charakteru wiążącego, a co najwyżej może być brane pod uwagę tak jak każdy inny dowód podlegający ocenie organu decyzyjnego” (wyrok WSA w Szczecinie z 13.11.2008 r., II SA/Sz 116/08, LEX nr 521859″).

Jak wobec powyższego należy wskazać punkt pomiarowy do wykonania pomiarów hałasu w środowisku

Lokalizacja punktów pomiarowych do pomiarów emisji hałasu w środowisku dość często określana jest w decyzjach udzielających pozwolenia zintegrowanego lub decyzji o dopuszczalnych poziomach hałasu w środowisku. Taka sytuacja z jednej strony rozstrzyga o lokalizacji, a z drugiej w przypadku zmian w terenie powoduje, że punkty nie odpowiadają metodyce referencyjnej pomiarów hałasu w środowisku.

Sposób doboru lokalizacji punktów pomiarowych emisji hałasu wskazano w załączniku nr 7 rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 7 września 2021 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji pt. Metodyka referencyjna wykonywania okresowych pomiarów hałasu w środowisku pochodzącego z instalacji lub urządzeń, z wyjątkiem hałasu impulsowego.

Informację o lokalizacji punktów zawiera rozdział B pt: Kryteria lokalizacji punktów pomiarowych.

Według punktu 2 tego rozdziału punkty pomiarowe należy lokalizować na terenach objętych ochroną przed hałasem w ten sposób, aby przeprowadzone w nich pomiary pozwoliły na ustalenie miejsca o największym oddziaływaniu źródeł hałasu, których pomiary dotyczą, z uwzględnieniem poniższych reguł … dalej podano reguły.

Należy zaznaczyć, że dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku dotyczą terenów tzw. faktycznie zagospodarowanych, co wynika z art. 113 ust. 2 pkt 1 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska – dalej p.o.ś. Przepis ten stanowi, że w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, zostaną ustalone zróżnicowane dopuszczalne poziomy hałasu określone wskaźnikami hałasu LDWN, LN, LAeq D i LAeq N dla następujących rodzajów terenów faktycznie zagospodarowanych.

Mając na uwadze sytuację opisaną w treści pytania lokalizacja punktu pomiarowego w miejscu wskazanym w pozwoleniu nie spełni wymagań metodyki referencyjnej.

Mamy więc problem, ponieważ zgodnie z art. 12 ust. 1 p.o.ś. podmioty korzystające ze środowiska oraz organy administracji są obowiązane do stosowania metodyk referencyjnych, jeżeli metodyki takie zostały określone na podstawie ustaw.

Według art. 12 ust. 2 p.o.ś. jeżeli na podstawie ustawy wprowadzono obowiązek korzystania z metodyki referencyjnej, jest dopuszczalne stosowanie innej metodyki, pod warunkiem:

1) że umożliwia ona uzyskanie dokładniejszych wyników, a uzasadnieniem jej zastosowania są zjawiska meteorologiczne, mechanizmy fizyczne i procesy chemiczne, jakim podlegają substancje lub energie – w przypadku metodyki modelowania rozprzestrzeniania substancji lub energii w środowisku;

2) udowodnienia pełnej równoważności uzyskiwanych wyników – w przypadku pozostałych metodyk.

Ponadto wg art. 305 ust. 2 p.o.ś. wojewódzki inspektor ochrony środowiska może nie uznać przedkładanych mu wyników wymaganych pomiarów wielkości emisji, jeżeli pomiary te nasuwają zastrzeżenia.

Według art. 305 ust. 3 p.o.ś. wyniki pomiarów prowadzonych przez podmiot korzystający ze środowiska nasuwają zastrzeżenia, jeżeli w szczególności:

1) jest oczywiste, że środki techniczne mające na celu zapobieganie lub ograniczanie emisji ze względu na ich rodzaj nie mogą zapewnić redukcji stężeń substancji dokumentowanej tymi wynikami;

2) przyrządy użyte do pomiarów nie spełniają wymagań prawnej kontroli metrologicznej w rozumieniu ustawy z dnia 11 maja 2001 r. – Prawo o miarach;

3) nie były przestrzegane zasady pobierania próbek, przez co wyniki analiz nie są miarodajne dla ustalenia wielkości emisji;

4) w pracach laboratoryjnych nie były spełnione wymagania, o których mowa w art. 12.

W takiej sytuacji pomiary mogą nie być zaakceptowane przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.

Z drugiej strony jeżeli wskazaną w pozwoleniu lokalizację punktów pomiarowych uznamy jako warunek pozwolenia (takim faktycznie jest), to możemy mieć problem z art. 195 p.o.ś. Przepis ten w ust. 1 pkt 1 stanowi, że pozwolenie może zostać cofnięte lub ograniczone bez odszkodowania, jeżeli eksploatacja instalacji jest prowadzona z naruszeniem warunków pozwolenia, innych przepisów ustawy lub ustawy o odpadach.

W takiej sytuacji dla bezpieczeństwa najlepiej zlokalizować punkty pomiarowe w miejscu wskazanym w pozwoleniu i w miejscu zgodnym z metodyką referencyjną. Żaden przepis nie zabrania wprowadzenia dodatkowych punktów pomiarowych.

Opracowanie: na podstawie wyroków Wojewódzkich Sądów Administracyjnych oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego