Dla jakich inwestycji?
Decyzja środowiskowa (decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach) wymagana jest dla planowanych:
1) przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko;
2) przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko.
Celem postępowania środowiskowego jest ustalenie, czy inwestycja w kształcie opisanym przez inwestora we wniosku, nie zagraża środowisku, oraz czy spełnia wymagania i parametry w zakresie ochrony środowiska. Wyniki powyższych ustaleń odzwierciedlone są w decyzji środowiskowej, która kształtuje prawa i obowiązki oznaczonych konkretnie adresatów i stanowi bazę dla ukształtowania obowiązków inwestora w kolejnych decyzjach inwestycyjnych.
Decyzja środowiskowa (decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach) wydawana jest przed uzyskaniem decyzji kolejnych w procesie przygotowania przedsięwzięcia inwestycyjnego.
Decyzja środowiskowa wydawana jest przed uzyskaniem:
1) decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych – wydawanych na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2018 r. poz. 1202, 1276, 1496 i 1669);
2) decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę obiektów jądrowych – wydawanej na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane;
3) decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – wydawanej na podstawie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;
4) koncesji na poszukiwanie lub rozpoznawanie kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla, koncesji na wydobywanie kopalin ze złóż, koncesji na podziemne bezzbiornikowe magazynowanie substancji, koncesji na podziemne składowanie odpadów oraz koncesji na podziemne składowanie dwutlenku węgla – udzielanych na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze;
4a) decyzji zatwierdzającej plan ruchu dla wykonywania robót geologicznych związanych z poszukiwaniem i rozpoznawaniem złoża węglowodorów lub decyzji inwestycyjnej w celu wykonywania koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złoża węglowodorów oraz wydobywanie węglowodorów ze złoża – wydawanych na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze;4b) decyzji zatwierdzającej plan ruchu dla wykonywania robót geologicznych na podstawie koncesji na poszukiwanie lub rozpoznawanie złoża kopaliny – wydawanej na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze;
5) decyzji określającej szczegółowe warunki wydobywania kopaliny – wydawanej na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze;
6) pozwolenia wodnoprawnego na regulację wód, pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzeń wodnych oraz pozwolenia wodnoprawnego na wydobywanie z wód kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów, wydawanych na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne;
7) (uchylony);
8) decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów – wydawanej na podstawie ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U. z 2018 r. poz. 908);
9) decyzji o zmianie lasu na użytek rolny – wydawanej na podstawie ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2017 r. poz. 788 oraz z 2018 r. poz. 650, 651, 1479, 1507 i 1669);
10) decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej – wydawanej na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1474);
11) decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej – wydawanej na podstawie ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 2117 i 2361 oraz z 2018 r. poz. 650, 927, 1338 i 1629);
12) (uchylony);
13) decyzji o ustaleniu lokalizacji przedsięwzięć Euro 2012 – wydawanej na podstawie ustawy z dnia 7 września 2007 r. o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 (Dz. U. z 2017 r. poz. 1372);
14) decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1380);
15) decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie terminalu wydawanej na podstawie ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu;
16) decyzji o ustaleniu lokalizacji regionalnej sieci szerokopasmowej – wydawanej na podstawie ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2062 oraz z 2018 r. poz. 1118), o ile jest to wymagane;
17) decyzji o zezwolenie na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych – wydawanej na podstawie ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1849);
18) decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych; 18a) decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy obiektu energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszącej wydawanej na podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 2011 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących;
19) zezwolenia na budowę obiektu jądrowego oraz zezwolenia na budowę składowiska odpadów promieniotwórczych, wydawanych na podstawie ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe;
20) decyzji o zezwoleniu na założenie lotniska – wydawanej na podstawie ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2018 r. poz. 1183, 1629 i 1637);
21) zezwolenia na zbieranie odpadów, zezwolenia na przetwarzanie odpadów i zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów wydawanych na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach;
22) decyzji o ustaleniu lokalizacji strategicznej inwestycji w zakresie sieci przesyłowej wydawanej na podstawie ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych;
23) decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie infrastruktury dostępowej wydawanej na podstawie ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o inwestycjach w zakresie budowy drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską;
24) decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie CPK, o której mowa w przepisach ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym;2
5) decyzji o ustaleniu lokalizacji strategicznej inwestycji w sektorze naftowym wydawanej na podstawie ustawy z dnia 22 lutego 2019 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w sektorze naftowym.
1a. Decyzja środowiskowa (decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach) jest wydawana także przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonania robót budowlanych oraz zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.
1b. Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje również przed podjęciem uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub inwestycji towarzyszącej w rozumieniu ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących (Dz. U. poz. 1496). Ilekroć przepisy ustawy mają zastosowanie do wszystkich decyzji, o których mowa w ust. 1, mają także odpowiednie zastosowanie do uchwały, o której mowa w zdaniu pierwszym.
Decyzja środowiskowa (inaczej decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach) w orzecznictwie sądowo-administracyjnym
II SA/Ol 856/18, Ustalenie oddziaływania całego przedsięwzięcia. – Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie
Zauważyć w tym miejscu należy, że stanowisko biegłego, oprócz tego, że jest oparte na wiedzy fachowej, jest zgodne z dominującym w orzecznictwie sądowym poglądem, który podziela także Sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie, że z uwagi na cel regulacji mających gwarantować ochronę środowiska oraz zdrowia ludzi, rolą organu orzekającego w sprawie lokalizacji określonej inwestycji jest ustalenie oddziaływania całego przedsięwzięcia, a nie jego poszczególnych elementów (tak m.in. w wyroku NSA z 5 grudnia 2018 r. sygn. akt II OSK 3296/18, dostępnym w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych). Tym samym uprawnione było uwzględnienie w niniejszej sprawie przez Kolegium oceny biegłego (zawartej na s. 29 opinii), że cyt. “W przedstawionej przez Inwestora dokumentacji przedsięwzięcia istnieją przesłanki świadczące o tym, że inwestycja zalicza się do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. Powyższa kwestia powinna być rozstrzygnięta po opracowaniu przez Inwestora dokumentacji kwalifikacyjnej, sporządzonej w oparciu o właściwie opracowany projekt stacji, zawierający jego część telekomunikacyjną oraz raport oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.
II SA/Gd 341/18, Charakter prawny decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. – Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku
Decyzja środowiskowa nie narusza prawa własności, nie daje też inwestorowi żadnych praw do terenu potencjalnego zainwestowania, określa natomiast wpływ przedsięwzięcia na środowisko i wymagania jakie powinny być spełnione, aby minimalizować skutki negatywnego wpływu czynników szkodliwych. W orzecznictwie zasadnie zauważono, że w sprawach środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia istotną kwestią w ustalaniu katalogu stron jest ocena oddziaływania projektowanej inwestycji na środowisko, a przymiot strony w sprawach o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach mają podmioty posiadające tytuł prawny do nieruchomości położonych w bezpośrednim sąsiedztwie zamierzonego przedsięwzięcia, a oprócz tego inne podmioty, jeżeli ich nieruchomości mieszczą się w zasięgu planowanego przedsięwzięcia (por. wyrok NSA z dnia 25 września 2009 r., II OSK 1476/08, dostępny na stronie https://orzeczenia.nsa.gov.pl, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 20 marca 2012 r., II SA/Kr 1932/11, LEX nr 1138582). Pojęcie “oddziaływania” musi być rozumiane jako wpływ na środowisko przyrodnicze, jak i na nieruchomości sąsiednie w szerokim znaczeniu sąsiedztwa. W pojęciu tym mieści się zatem rzeczywisty wpływ zarówno na korzystanie z innych nieruchomości, jak i na wartości prawnie chronione np. środowisko.
II SA/Sz 29/18, Przepis art. 72 ust. 2 pkt 1 ustawy z 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko a oddziaływanie pól elektromagnetycznych na środowisko. – Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie
Przez oddziaływanie pól elektromagnetycznych na środowisko należy rozumieć oddziaływanie takich pól zarówno na tereny, na których istnieje legalnie wzniesiona zabudowa z przeznaczeniem na pobyt ludzi, jak i na tereny, na których taka zabudowa może być wznoszona zgodnie z obowiązującym porządkiem prawnym. Negatywne oddziaływanie pola elektromagnetycznego występującego w przestrzeni nad gruntem, nie może naruszać granic cudzej nieruchomości. Pionowy zasięg własności gruntowej może ograniczać jedynie porządek prawny, w tym przepisy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i dotyczące ochrony środowiska (wyrok WSA w Gliwicach z dnia 20 kwietnia 2012 r., II SA/Gl 672/11, LEX nr 1420400). Z takim podejściem do omawianego problemu należy się zgodzić, pozwala ono bowiem uniknąć problemu w przyszłości, a zatem dobrze służy realizacji zasady przezorności, mającej swoje umocowanie w art. 6 ustawy Prawo ochrony środowiska.
II SA/Ol 718/17, Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach – wymogi dotyczące wydania odmowy. Cel postępowania w sprawie środowiskowych uwarunkowań przedsięwzięcia. – Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie
1. Organ może odmówić wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jedynie w ściśle określonych przypadkach wskazanych w ustawie, zaś decyzja taka wymaga dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy i odniesienia się organu do wszystkich dowodów zgromadzonych w toku przeprowadzonego postępowania w sposób jasny i precyzyjny.
2. Postępowanie w sprawie środowiskowych uwarunkowań przedsięwzięcia nie jest postępowaniem mającym na celu udzielenie zezwolenia na lokalizację lub realizację inwestycji. Służy ono wyłącznie weryfikacji oddziaływania inwestycji kwalifikowanych, a więc takich, które powodują lub mogą powodować potencjalne niebezpieczeństwo dla środowiska.
3. Postępowanie w sprawie uwarunkowań środowiskowych przedsięwzięcia przeprowadza się przed wydaniem decyzji zezwalającej na inwestycję. Postępowanie to dotyczy planowanego dopiero przedsięwzięcia i sprowadza się do ustalenia czy inwestycja w kształcie opisanym przez inwestora we wniosku zagraża środowisku oraz czy spełnia wymagania i parametry w zakresie ochrony środowiska.
IV SA/Wa 1512/16, Pojęcie „szkody w środowisku”. – Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie
Za szkodę w środowisku uznajemy negatywną, mierzalną zmianę stanu lub funkcji elementów przyrodniczych, ocenioną w stosunku do stanu początkowego, która została spowodowana bezpośrednio lub pośrednio przez działalność prowadzoną przez podmiot korzystający ze środowiska, w gatunkach chronionych lub chronionych siedliskach przyrodniczych, mającą znaczący negatywny wpływ na osiągnięcie lub utrzymanie właściwego stanu ochrony tych gatunków lub siedlisk przyrodniczych, z tym że szkoda w gatunkach chronionych lub chronionych siedliskach przyrodniczych nie obejmuje uprzednio zidentyfikowanego negatywnego wpływu, wynikającego z działania podmiotu korzystającego ze środowiska zgodnie z:
* decyzją, o której mowa w art. 34 ustawy z 2004 r. o ochronie przyrody lub
* decyzją, o której mowa w art. 56 ustawy z 2004 r. o ochronie przyrody, lub
* zatwierdzonym planem urządzenia lasu, dla którego przeprowadzono strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko, o której mowa w art. 46 ustawy z 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, lub
* decyzja środowiskowa, o której mowa w art. 71 ust. 1 ustawy z 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, lub
* postanowieniami, o których mowa w art. 90 ust. 1 i art. 98 ust. 1 ustawy z 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
II OSK 3008/13, Interes prawny – strona postępowania, gdy wydawana jest decyzja środowiskowa. – Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego
1. Interes prawny do bycia stroną w postępowaniu dotyczącym wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, wiązać należy z tym, czy nieruchomość skarżącego jest położona w zasięgu negatywnego oddziaływania danego przedsięwzięcia.
2. Do przyznania interesu prawnego nie jest wystarczające kwestionowanie przez stronę treści raportu oddziaływania na środowisko, jeżeli nie towarzyszy temu wykazanie, w jaki konkretny sposób planowana inwestycja będzie oddziaływała szkodliwie na nieruchomość.
II SAB/Łd 82/13, Brak decyzji środowiskowej przy wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu warunków zabudowy jako brak materialny. – Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi
Brak decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest brakiem o charakterze materialnym, który nie podlega uzupełnieniu w trybie art. 64 § 2 k.p.a., a winien skutkować odmową wydania decyzji o warunkach zabudowy.
II SA/Go 173/13, Zakres pojęcia „oddziaływanie” przedsięwzięcia na środowisko a uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. – Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim
1. Określenie “oddziaływanie” odnosi się również do terenów, na których uciążliwości związane z przedsięwzięciem mieszczą się w granicy norm wynikających z przepisów prawa lub wydanych na ich podstawie decyzji.
2. Przy ustalaniu kręgu stron postępowania (przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko) w pierwszej kolejności organ powinien rozważać udział właścicieli czy użytkowników wieczystych działek bezpośrednio sąsiadujących z terenem działek, na których planowane jest inwestycja wskazana we wniosku. A w dalszej kolejności nieruchomości, na które inwestycja, ze względu na swój charakter i specyfikę, będzie oddziaływać.
Decyzja środowiskowa (decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach) może być przeniesiona
Decyzja środowiskowa może być przeniesiona zgodnie z art. 72a ustawy ooś, który stanowi:
1. Organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest obowiązany, za zgodą strony, na rzecz której decyzja została wydana, do przeniesienia tej decyzji na rzecz innego podmiotu, jeżeli przyjmuje on warunki zawarte w tej decyzji.
2. Stronami w postępowaniu o przeniesienie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach są podmioty, między którymi ma być dokonane przeniesienie decyzji.